علیرضا فدایی کرمانی: محسن مجیدی از هنرمندان و فعالان حوزه سینما در کرمان می‌باشد. مجیدی فارغ التحصیل کارشناسی سینما از دانشگاه سوره اصفهان و کارشناسی ارشد پژوهش هنر از دانشگاه آزاد یزد است و از اواخر دهه هشتاد تا کنون به طور مستمر در زمینه تدریس فیلمسازی در کرمان فعال بوده.
او بین سال های 86 تا 89 سرگروه رشته سینما در هنرستان هنرهای زیبا و از همان سال‌ها مدرس انجمن سینمای جوان و آموزشگاه‌های آزاد بوده است و هم اکنون مدیر گروه رشته فیلمسازی دانشگاه علمی کاربردی فرهنگ و هنر کرمان می‌باشد. مجیدی طی سال‌های گذشته بر مقوله آموزش تمرکز داشته و در کنار تدریس به برگزاری کارگاه‌های آموزشی نیز پرداخته است. جدای از این او در کارنامه خود نگارش چندین فیلمنامه و داستان کوتاه و ساخت و کارگردانی فیلم های داستانی، مستند و انیمیشن متعددی از جمله مجموعه مستند تلویزیونی«پیشینه عکاسی در کرمان» و فیلم‌های کوتاه: مدرسه، شب، کلاغ، روزنه، جام کرمانی، سنگ ریزه و... دارد. همچنین وی درچندین پروژه فیلمسازی به عنوان مشاور حضور داشته است. مجیدی در سال 1390عنوان مدرس نمونه استانی و در همان سال مدرس نمونه کشوری انجمن سینمای جوان را کسب نموده است.
چی شد که به سینما و فیلمسازی گرایش پیدا کردید و داستان علاقه‌مندی‌تان به سینما از کجا آغاز شد؟
از دوران نوجوانی ذوق هنری در من بود اما علاقه‌مندی و رشته هنری که دنبال می‌کردم موسیقی بود و نواختن ویولن. پس از اتمام تحصیلات متوسطه بسیار دوست داشتم که در رشته موسیقی در دانشگاه ادامه تحصیل بدهم اما در رشته سینما پذیرفته شدم. با این وجود در نظر داشتم با وجودی که در رشته موسیقی پذیرفته نشده‌ام وارد دانشگاه شوم ولی تمرکزم روی موسیقی باشد.
اما وقتی مشغول به تحصیل شدم نگاهم و هدفم تغییر کرد به قول معروف همیشه ناآگاهی‌های ما از پیرامون‌مان یکی از دلایل فاصله گرفتن ما از پدیده‌هاست و این اصل در مورد من هم مصداق داشت تا قبل از ورودم به دانشگاه هیچ شناختی از سینما به‌عنوان هنر نداشتم و شاید برایتان جالب باشد به ندرت به سینما می‌رفتم و فیلم می‌دیدم اما همان‌طور که اشاره کردم وقتی در دانشگاه مشغول به تحصیل شدم و به تدریج با سینما و قالبیت‌ها و ظرفیت‌های آن آشنا شدم به این هنر علاقه پیدا کردم به شکلی که اولویت اصلی من از موسیقی به سینما تغییر کرد و بعدها به‌دلیل مشغله و فعالیت‌های آموزشی و گستردگی هنر سینما متاسفانه نتواستم به موسیقی بپردازم گرچه هنوز به موسیقی علاقمندم.
بزرگ‌ترین و مهم‌ترین مشکلات حوزه آموزش فیلمسازی از منظر شما به‌عنوان مدرس این رشته چیست؟
در پاسخ به سوال شما باید بگویم که در حال حاضر به‌عنوان کسی که سال‌ها در زمینه آموزش سینما فعالیت دارم با قاطعیت می‌گویم که حال حاضر در حوزه آموزش کم و کاستی وجود ندارد. در طی سال‌های گذشته انجمن سینمای جوان و بعد از آن هنرستان هنرهای زیبا و دانشگاه ظرفیت‌های کافی جهت آموزش را فراهم کرده‌اند. با بررسی که انجام داده‌ام شهر کرمان نسبت به بسیاری از مراکز استان شرایط مناسبی در حوزه آموزش دارد و شرایط برای تکمیل تحصیلات برای علاقمندان در سطح نسبتا استاندارد وجود دارد.
البته باید اذعان داشت که در سال‌های گذشته وضعیت بدین‌گونه نبود و آموزش‌ها در سطح مشخصی متوقف بود و به اصلاح به روز نشده بود و این موضوع آسیبی بزرگی در پی داشت و آن این بود که فیلمساز بیشتر تجربی بار می‌آمد و از لحاظ تئوری، علمی و سواد بصری دچار ضعف بود ومتاسفانه این ذهنیت اشتباه در گذشته وجود داشت و تا حدودی هنوز هم امتداد دارد و آن این بود که با یادگیری الفبای ابتدای سینما می‌توان فیلمساز شد و نیازی به دانستن علم سینما نیست به‌طوری‌که فیلمسازی و سینما جدی پنداشته نمی‌شد و نوعی تجربه‌گرایی صرف و فیلمسازی غیرعلمی مورد توجه بود که هنوز با وجود فراهم شدن شرایط آموزش نسبتا استاندارد و فعالیت‌های مراکز آموزشی و دانشگاه برخی پیشکسوت‌ها و فیلمسازان قدیمی‌تر و حتی برخی از هنرجویان جدید تحت تاثیر همین ذهنیت نسبت به مقوله آموزش و به قولی فیلمسازی علمی جبهه می‌گیرند و به آن اعتقادی ندارند و این در حالی است که فیلمسازی و سینمای که طی سال‌های گذشته در کرمان رواج داشته به‌دلیل همین ضعف‌های تئوری و علمی و تکنیکی و... سینمای نصفه و نیمه کم فروغ و ناتوان بوده است و با عرض تاسف هنوز هم بعد گذشت سال‌ها این نوع نگاه دم‌دستی و سطحی به مقوله فیلمسازی و سینما وجود دارد و برخی از هنرجویان یا فیلمسازان در خود نیاز به آموزش یا حداقل آن به روزرسانی را حس نمی‌کنند بنابراین به باور من در اکنون مشکل در حوزه آموزش در ساختار آموزشی و مدرسان و مراکز نیست بلکه در هنرجویان و اهالی سینما است که هنوزنیاز به آموختن را در خود احساس نمی کنند و آموزش علمی سینما را جدی نمی‌گیرند.
مطمنا برآیند آموزش تولید اثر است به نظر شما ما در حوزه تولیدات سینمایی در کرمان چه مشکلاتی داریم؟
متاسفانه فیلمسازی در شهر ما به بلوغ لازم نرسیده و هنر بالغی نیست. گرچه تعداد معدودی از فیلمسازان کرمان تولیدات نسبتا قابل قبولی داشته اند اما در حال حاضر جایگاه مناسبی در زمینه فیلمسازی در کشور نداریم و این ناشی از جدی نگرفتن مقوله سینما است و از طرفی در روند ساخت فیلم‌ها قواعد لازم رعایت نمی‌شود و اکثر پروژه‌های فیلمسازی در کرمان همراه باعدم قطعیت و شفافیت بوده است. بدین معنی که عوامل وظیفه و به قولی تکلیف خود را نمی‌دانند و هیچ شفافیتی در خصوص موارد مالی و پرداخت دستمزدها و...هم وجود نداشته است و این عدم شفافیت و قطعیت در پروژه ها منجر به بی‌اعتمادی و دلسردی در میان اهالی فیلمسازی کرمان شده است و این مشکل حتی در بعد فنی و هنری هم وجود دارد و فرد حاضر در پروژه نمی‌داند با چه عنوانی در تیتراژ فیلم از او نام برده می‌شود.
مثلا شنیده می‌شود در پروژه‌ای که تهیه کننده مشخصی هم ندارد و قرار نیست اکران شود یا در شبکه نمایش خانگی یا تلویزیون نمایش داده شود مبالغی از هنرجویان به عنوان بازیگری گرفته شده و در ازای آن نقشی به آن‌ها داده شده و در نهایت در یک سانس در یاسالن سینما فیلم مورد نظر به نمایش در آمده و... این‌گونه حرکت‌ها همان‌طور که گفته شد منجر به عدم اعتماد شده است. اما مشکل دیگر در حوزه تولید این است که علاقمندی اکثر افراد به کارگردانی است و کم‌تر می‌بینیم که کسی مثلا به‌طور تخصصی به تدوین یا تصویربرداری یا صدابرداری و... علاقه‌مند باشد و این امر باعث شده که ما از نظر عوامل فنی در حال حاضر دچار مشکل باشیم و از این نظر مشکل ما نسبت به گذشته بسیار بیشتر است
پیرو صحبت‌های شما در مورد آفت‌های موجود در تولید، در سال‌های گذشته برخی پروژه‌های فیلم و ...ساخته شده که متاسفانه آثار چندان موفقی از لحاظ کیفی نبوده و به دلایل فنی و یا دلایل دیگر توفیقی بدست نیاورده‌اندو حتی برخی امکان نمایش برایشان فراهم نشده این‌گونه اتفاقات چه تاثیری در پی داشته و آیا در جذب سرمایه‌گذار و... موثر بوده است؟
بله صدرصد تاثیرگذار بود و متاسفانه آن هم تاثیر منفی، به‌طوری که اکثر سرمایه‌گذاران و حامیان ساخت فیلم که عمده آن‌ها دولتی هستند به فیلمسازان کرمانی نگاه مثبتی ندارند و به واسطه داشتن تجربیات بدی که در گذشته از همکاری با برخی کارگردان‌های کرمانی داشته اند و به دلایلی از جمله پایین بودن کیفیت اثر، بدقولی و کارشکنی و... نوعی عدم اطمینان به وجود آمده که هنوز هم وجود دارد به‌طوری که نگاه این سرمایه‌گذاران یا به قول عوام تهیه‌کننده‌های کرمانی برای حمایت و یا سرمایه‌گذاری در پروژه های فیلم بیشتر به خارج از استان و تهران است و این در حالی است که فیلمسازان مستعد وجود دارد که هنوز چوب عملکرد فیلمسازان پیش از خود را می‌خورند و سرمایه‌گذاران استان همچنان به فیلمساز کرمانی اعتماد ندارند.
این مسئله موجب شده که نه تنها در حوزه فیلم بلند ما توفیقی نداشته‌ایم بلکه هنوز در زمینه ساخت فیلم کوتاه هم به سطح حرفه‌ای که نرسیده‌ایم هیچ، هنوز اکثر فیلم‌های کوتاهی که در کرمان تولید می‌شود به صورت کاملا آماتور، غیر علمی و ابتدایی ساخته می‌شوند و این در حالی است که استان‌های مجاور ما برعکس حوزه آموزش در تولید نسبت به ما بسیار جلوتر هستند.
به‌طور خلاصه باید بگویم که کرمان با وجود سابقه طولانی در زمینه آموزش و سطح مناسب آن در حال حاضر در عرصه تولید و ساخت فیلم حتی فیلم کوتاه حرفی برای گفتن ندارد و به نظر من دلیل این امر جدای از جبهه‌گیری و نگاه منفی برخی پیشکسوتان و هنرجویان جدید به آموزش و بروز شدن، عدم همدلی و تعامل بین اهالی سینما یا بهتر بگوییم فیلمسازان کرمانی است. متاسفانه هنوز بعد این همه سال فیلمسازان کرمانی با وجود داشتن تشکل‌های صنفی و به اصطلاح حرفه‌ای روحیه همکاری و تعامل را ندارند و همین موضوع باعث می‌شود که نتوانند مطالبه‌گیری کنند و در نتیجه جدی گرفته نمی‌شوند البته باید این نکته را یادآور شوم که یکی از دلایل ضعف و کیفیت پایین آثار فیلمسازان ما عدم وجود فضای علمی و مستمر نقد در کرمان است. متاسفانه باوجود این‌که مقوله نقد فیلم در کرمان در مطبوعات و... سالیان سال جریان دارد اما به دلیل همان غرور و روحیه تجربه‌گرایی صرف و خودکفا بودن و حس عدم نیاز به آموزش و یادگیری که از سالیان گذشته تاکنون وجود داشته هرگاه نقد آثار فیلمسازان کرمانی به صورت جدی دنبال شده متاسفانه دوستان منتقد با عکس‌العمل غیر منطقی مواجه شده‌اند که این برخورد و عدم پذیرش نقد و نقاط ضعف باعث شده که جریان نقد در کرمان جان نگیرد و ادامه‌دار نباشد
سوالی که این‌جا پیش می‌آید این است که به گفته شما با توجه به سطح استاندارد آموزش و بستر مناسب جهت یادگیری علمی سینما در کرمان چرا وضعیت تولید ما در سطح قابل قبولی نیست و دلیل این تناقض چیست؟
باید در نظر داشت که با وجود بستر مناسب برای آموزش که مدتی است شکل گرفته و به شرط استمرار و جدی گرفتن آن، مدت زمانی لازم است تا بتوانیم مفاهیم نظری را به عمل درآوریم و شرایط بروز آن فراهم شود. مسئله دیگر لزوم همراهی و اعتماد منابع دولتی و خصوصی برای حمایت از تولید است. بحث آموزش هر چند در خود نوعی مطالبه‌گری را ایجاد می‌کند اما با مقوله تولید که شامل مدیریت پروژه و صرف هزینه‌های آن است متفاوت است. در واقع دو مبحث آموزش و تولید همگام و در یک راستا باید قرار گیرند که امیدوارم این تعامل و ضرورت به زودی میان جامعه فرهنگی استان اتفاق افتد و اهالی سینمای کرمان با تعامل بیشتر و مطالبه حقوق و خواسته های خود آثار استاندارد و قابل عرضه ای را تولید نمایند.
با توجه به مواردی که اشاره کردید چه دورنمایی برای فیلمسازی کرمان متصورید؟
قبل از پاسخ به سوال شما باید به این نکته اشاره کنم در حال حاضر و در طی سال‌های گذشته چند تن از فیلمسازان کرمانی بوده‌اند که با توجه به تلاش و تکیه بر دانش و تجربیات و ارتباطات خود توانسته‌اند آثار قابل توجه و نسبتا موفقی را بسازند و در جشنواره‌ها نیز جوایزی کسب کنند اما این موفقیت‌ها و... نتوانسته جریان‌ساز باشد و متاسفانه کلیت جریان فیلمسازی کرمان همچنان کج‌دار و مریز در حال حرکت است.
اما در پاسخ به سوال شما باید بگویم دورنمای خوب و روشنی برای فیلمسازی و سینمای کرمان متصورم و امیدوارم که با تغییر ذهنیت‌های مسموم گذشته و جدی گرفته شدن بحث آموزش و بروزرسانی در کنار برگزاری جلسات نقد و بررسی شاهد شکوفایی استعدادی جوان در عرصه فیلمسازی باشیم شخصا به نسل جوان فیلمساز کرمانی امیدوارم و به عنوان مدرس سینما احساس می‌کنم که ظرفیت‌های زیادی در کرمان وجود دارد و شوق و علاقه فراوانی را در بین هنرجویان می‌بینم که امیدوارم با هدایت صحیح این پتانسیل در راه تولیدات با کیفیت جایگاه کرمان در عرصه سینما ارتقا یابد.
به عنوان سوال آخر صحبت پایانی و توصیه شما به اهالی سینمای کرمان چیست؟
جدای از مواردی مانند توجه بیشتر به مقوله آموزش وو تعامل بیشتر و...که اشاره کردم.متاسفانه مشاهده می شود برخی از فیلمساز کرمانی که اتفاقا در جشنواره های مختلف توفیقاتی را هم کسب نموده اند موضوع آثارشان بیشتر سیاه نمایی و یا پرداختن به مسائل نخ نما و منفی است و این در حالی است که استان و شهر کرمان ظرفیت های فراوان در عرصه فیلمسازی اعم از جغرافیا و فرهنگ و تاریخ و...دارد که قابلیت تبدیل شدن به فیلم را دارند. به تعبیری پرداختن صرف به موضوعات منفی مانند اعتیاد، فقر، بزهکاری و... نوعی خودزنی فرهنگی محسوب می شود که گرچه جشنواره پسند است اما جز خدشه دار شدن فرهنگ و هویت این شهر و استان چیزی در پی نخواهد داشت و توصیه من به دوستان فیلمساز این است که مراقب این موضوع باشند .
