شهردار کرمان میگوید آرامشی که در دل داریم مرهون شهامت آتشنشانان است
جاننثاران بیادعا
اسما پورزنگیآبادی - در خانوادهی من، سه دختر و پسر 10 ساله و شش و هفت ساله میخواهند آتشنشان شوند. همکارم میگوید که دختر او هم آرزوی آتشنشان شدن در سر دارد. همسایهمان هم پسری 12 ساله دارد که میگوید وقتی ماشین آتشنشانی در خیابان میبیند از شدت هیجان فریاد میکشد و او هم آرزوی آتشنشان شدن در سر دارد. و این رشته سر دراز دارد. تقریبا از هر کودکی دربارهی شغل آیندهاش بپرسیم، آتشنشان شدن، یا اولویت اول اوست یا بعد از پلیس و معلم شدن اولویت بعدیاش. و البته این علاقه و انتخاب محدود به کودکان هم نیست. همین الان 200 نفر بهعنوان آتشنشان در شهرداری کرمان در حال فعالیت هستند و سال گذشته هم به 27 هزار شهروند کرمانی که داوطلب بودهاند، آموزشهای مقدماتی آتشنشانی و امدادرسانی داده شده است. و معلوم نیست اگر روزی اعلام کنند هرکس که علاقه دارد بیاید و آتشنشان بشود آمارها به کجا برسد! بهراستی، این همه عشق و رغبت و علاقه به این حرفه از کجا میآید و نشانهی چیست؟ و آتشنشانان چه کردهاند که به این حرفه این همه آبرو و اعتبار بخشیدهاند؟ پاسخ این پرسشها روشن است.
هفتم مهرماه در تقویم ملی ما روز آتشنشانی است و یادآوری رویدادی که موجب این نامگذاری شده میتواند خلاصهای از همهی آنچه که این شغل شریف دارد باشد. سال 1359 بود، در روز هفتم مهرماه، در آغازین روزهای جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، پالایشگاه نفت آبادان از سوی دشمن مورد حملهی هوایی قرار گرفت. پس از این اتفاق، آتشنشانان برای اطفای حریق وارد عمل شدند اما اینبار، آتش تنها دشمن آنها نبود بلکه در حین اطفای حریق، بار دیگر این پالایشگاه بمباران شد و تعداد زیادی از آتشنشانان در این حادثه شهید شدند. برای نسل بعد از جنگ اما، در کنار این حادثه که ارزش و اهمیت کار آتشنشانان را بهخوبی یادآور میشود، حادثهی تلخ پلاسکوی تهران است که در سال 95 رخ داد، این جاننثاران بیادعا را معرفی میکند. حادثهی پلاسکو، علاوه بر آنکه یک کشور را به عزا نشاند، لحظه لحظه آب شدن و جانفدا کردن و عاشقی کردن آتشنشانان را بیپرده برای مردم به تصویر کشاند. یاد همهی آتشنشانان شهید گرامی.
شهردار کرمان، به مناسبت هفتم مهرماه، برای همکاران آتشنشانش نوشته: «آنگاه که در گوشهای از این سرزمین پهناور، عزیزی در پنجهی سوزندهی آتش گرفتار آمده، آنگاه که از همه و همه دل بریده و در دل، فقط و فقط به پیشگاه خداوند مهربان دخیل بسته است؛ آنجاییکه شعلههای وحشی آتش، غوغا به پا میکنند، تو از راه میرسی. تو از راه میرسی و هرم آتش به حرمت شهامت تو تسلیم میشود؛ تسلیم شجاعت تو، تسلیم صلابت تو و تسلیم عظمت روح پاکت. آرامشی که در دلهامان داریم، مرهون شهامتی است که تو در سینه داری».
از مدیرعامل سازمان خدمات ایمنی و آتشنشانی شهرداری کرمان میپرسم: چرا هروقت از شغل آتشنشانی سخنی به میان میآید، بلافاصله عشق و ایثار هم میآید؟ هم بر زبان و هم به ذهن. میگوید: «آتشنشانی جزو مشاغل سخت و زیانآور است و هر آتشنشان در هر حادثهای که حضور مییابد، حداقل 10 عامل زیانآور بر او تاثیر میگذارد. مواردی مثل مواد خطرناک و شیمیایی و دود و آتش. و همین تهدیدات، به مرور زمان باعث میشود که آتشنشان به بیماریهای مختلفی دچار شود». علی عسکری با بیان اینکه و اکثر آتشنشانان به مشکلات بیماری و تنفسی دچار میشوند، میافزاید: «کار بسیار دشواری است، وقتی همه از آتش و حادثه فرار میکنند، آتشنشانان هستند که به سمت حادثه و آتش میدوند تا جان و مال کسی را نجات بدهند و حتی زمانی که در حادثه نیستند، استرسی که در هنگام حضور در آسایشگاه یا ایستگاه و منتظر زنگ حریق هستند خیلی بالاست. حالا اگر کسی روحیهی ایثار و شهادت و فداکاری و عشق به همنوع نداشته نباشد میتواند این شرایط را تحمل کند؟». و همین الان و با وجود همهی سختیها و اضطرابها و تهدیدات، 200 نفر که سه نفر از آنها زن هستند، در سازمان آتشنشانی و خدمات ایمنی شهرداری کرمان، در این حرفهی سخت و مهم مشغول بهکار هستند و تنها در سال گذشته، بیش از چهار هزار عملیات امداد و نجات توسط این افراد در شهر کرمان انجام شده است که آمار بالا و هشدار دهندهای است. البته مدیرعامل آتشنشانی کرمان یادآور میشود که اگر حمایت و پشتیبانی خانوادههای آتشنشانان نبود، هرگز نمیتوانستند مسئولیت خود را انجام دهند و از این بابت، او بهعنوان مسئول این حوزه در کرمان از خانوادهی آتشنشانان تشکر میکند.
به گفتهی عسکری، بهطور متوسط، روزانه 10 عملیات اطفای حریق، امداد کوهستان، امداد آسانسور، زندهگیری حیوانات وحشی، امداد چاه، چیدن قفل و سایر مواردی در حوزهی وظایف این سازمان است توسط آتشنشانان کرمان انجام میشود و در این شرایط، وقتی از عسکری میپرسم که از مردم چه انتظاری دارید؟ میگوید که بالای 95 درصد تماسهای تلفنی که با مرکز 125 کرمان انجام میشود مزاحمت تلفنی است که بهصورت سهوی یا عمدی صورت میگیرد. او اظهار میکند: «شهروندان بدانند هر تماس اشتباه و بیمورد میتواند باعث سوزاندن یک زندگی شود و خیلی رعایت کنند و تماس بیمورد نگیرند». او همچنین میگوید: «وقتی همکاران ما در حال انجام عملیات هستند، از مردم میخواهم که راه را برای خودروهای ما باز کنند و اجازه دهند سریعا به محل حادثه برسند و وقتی حادثهای رخ میدهد، خونسردی خود را حفظ کنند و بلافاصله با 125 تماس بگیرند و نشانی دقیق و درست را بگویند و وقتی همکاران ما به محل رسیدند اجازه دهند آتشنشانان کار خودشان را انجام بدهند و از اقدام بیمورد پرهیز کنند». او اضافه میکند: «از مردم میخواهم که آموزشهای ایمنی و پیشگیری را هم فرابگیرند. چون در یک حادثه، لحظات اولیه و طلایی خیلی مهم است و اگر بتوانند اقدامات درست را در همان لحظات شروع کنند، نتیجهی بهتری خواهیم داشتم». عسکری با بیان اینکه شعار ما در کرمان این است که هر خانواده یک آتشنشان باشد، در پاسخ به این پرسش که این آموزشها را شهروندان کجا میتوانند ببینند؟ توضیح میدهد: «سازمان آتشنشانی دورههای آموزش آتشنشان داوطلب را برگزار میکند که هرکس علاقهمند بود، میتواند به ایستگاههای ما مراجعه و در این دورهها نامنویسی کند و بعد از پایان دوره، گواهینامه معتبر آتشنشان داوطلب را دریافت کند». به گفتهی او، سال گذشته بالغ بر 27 هزار نفر از اقشار مختلف مردم کرمان این آموزشها را دیدهاند.
تنها دغدغهی او در روزی که بهنام آتشنشان نامگذاری شده است، تامین تجهیزات و بهروزرسانی امکانات آتشنشانی کرمان است. او در اینباره میگوید: «با توجه به ساختمانهای بلندمرتبهای که در شهر کرمان ساخته شده، در حال حاضر، نیاز جدی مبرم به یک دستگاه بالابر داریم که این موضوع از طرف شهردار محترم در حال پیگیری است اما هزینهی بالایی دارد که امیدوارم استانداری و وزارت کشور برای تامین آن به شهرداری کرمان کمک کنند».
از او میپرسم: حالا که شما و همکارانتان دارید برای همهی مردم یک شهر فداکاری میکنید، انتظاراتتان از شهروندان را گفتید، چه انتظاری از دیگر دستگاهها دارید؟ میگوید: «تجهیزات انفرادی و امدادی ما هزینههای بسیار بالایی دارد و بهتنهایی نمیتوان با بودجهی شهرداری آن را تامین کرد. از استانداری میخواهیم که در این زمینه، کمک ویژهای به ما داشته باشد بهخصوص اینکه ما در مرکز استان هستیم و روستاها و شهرهای اطراف کرمان را هم پوشش میدهیم».
سیدمهران عالمزاده، شهردار کرمان، پیامی که برای تبریک روز آتشنشان نوشته را در صفحهی شخصی خود در اینستاگرام بازنشر داده بود. یکی از کاربران زیر پُست شهردار نوشته: «تو میسوزی که امیدم نسوزه، تو که رویای هر روز و هنوزی / یه وقتایی واسه پرواز کردن، فقط انگار حق داری بسوزی».