در زندگی شهرنشینی امروز، فرهنگ تعریف جدیدی پیدا کرده تحت عنوان فرهنگ شهروندی؛ همان آداب و رسوم و گفتار و رفتاری که شهروند در یک جامعه‌ی مدنی باید رعایت کند و این مهارت‌ها آموختنی است.
زندگی شهرنشینی، یعنی فرهنگ آپارتمان‌نشینی، فرهنگ ترافیک، فرهنگ کسب‌وکار و ... و این فرهنگ‌ها حلقه‌ی گمشده‌ی زندگی شهرنشینی امروز کرمان هستند. شهرداری نیز متولی امور عمرانی، خدماتی و فرهنگی شهر است که اخیراً رویکردی اجتماعی پیدا کرده است.
شهرداری کرمان در حوزه‌های فرهنگی و اجتماعی، خدمات جدیدی ارائه می‌دهد. این خدمات می‌تواند با هم‌فکری و همراهی شورای پنجم تقویت شده و به رفع معضلات فرهنگی و اجتماعی شهر کرمان منجر شود. نیل کرمان به اهداف توسعه‌ای، صرفاً خدماتی و عمرانی نیست و فرهنگ می‌تواند تسهیل‌گر توسعه‌ی پایدار باشد.
در این‌باره با مدیر فرهنگ‌سرای کوثر شهرداری کرمان درباره‌ی فعالیت‌های فرهنگی این فرهنگ‌سرا به گفت‌و‌گو نشستیم.
حجت‌الاسلام رضا حسنی، مدیر فرهنگ‌سرای کوثر با بیان این‌که مشکل امروز کرمان، ضعف فرهنگی است، می‌گوید: با وجود ریشه‌ی تاریخی و فرهنگی، هنوز در جمع‌آوری زباله یا پرداخت عوارض مشکل داریم.
وی آشتی شهرداری با شهروندان را ضروری می‌داند و می‌افزاید: این اعتماد حاصل نمی‌شود؛ مگر خدمات شهرداری در سطح جامعه نمود عینی پیدا کند.
رابطه‌ی مستقیم فرهنگ و رسانه
رسانه، ابزار رساندن پیام به مخاطب است و چه پیامی مهم‌تر از فرهنگ برای توسعه‌ی پایدار جامعه. مدیر فرهنگ‌سرای کوثر، فعالیت‌های فرهنگی شهرداری را بستری برای اجرای مطلوب پروژه‌های عمرانی و خدماتی شهر می‌داند و بیان می‌کند: فعالیت‌های فرهنگی شهرداری، نیازمند انعکاس و انتشار است تا با جذب و آگاهی شهروند، بتوانند بر جامعه‌ی پیش رو تأثیر مفید بگذارند.
وی با بیان این‌که امور فرهنگی و روابط عمومی باید وحدت رویه داشته باشند، تأکید می‌کند: این دو بال شهرداری برای موفقیت، باید در راستای یک هدف حرکت کنند.
حسنی ریشه‌ی مشکلات و معضلات فرهنگی و اجتماعی انسان‌ها را ناشی از جهل می‌داند و بیان می‌کند: در حوزه‌ی فردی و اجتماعی زندگی خود نمی‌دانیم چگونه زندگی کنیم و مشکلات خود را از سر راه برداریم.
وی با بیان این‌که ایجاد آسیب‌های اجتماعی، ناشی از ناآگاهی از نیازها و روش‌های رفع نیازهاست، می‌افزاید: رسالت ذاتی متولیان امور فرهنگی، آموزش و انتقال این آگاهی به شهروندان و تقویت مهارت‌های اجتماعی آن‌هاست.
بازوهای فرهنگی نهادهای دولتی
بین تعدد نهادهای فرهنگی و انتقادهای همیشگی مدیران و کارشناسان، شکاف عمیقی است. این کارشناس فرهنگی با اشاره به نبود مدیریت واحد فرهنگی می‌گوید: با وجود تعداد زیاد نهادهای فرهنگی در زیرمجموعه‌ی همه‌ی ارگان‌ها، هم‌سویی و وحدت رویه در سیاست‌های این حوزه‌ی مهم وجود ندارد.
حسنی با انتقاد از عدم انجام کار علمی و کارشناسی در حوزه‌ی فرهنگ می‌افزاید: بودجه‌های فرهنگی ادارات، تنها در مراسم و مناسبت‌ها هزینه می‌شود.
وی با بیان این‌که کار فرهنگی، فردی و سلیقه‌ای نیست، می‌گوید: باید با روش‌های علمی و با مخاطب‌شناسی و نیازسنجی، فعالیت‌های فرهنگی را تدوین و مطابق با نیازهای جامعه‌ی هدف اجرا کرد.
مدیر فرهنگ‌سرای کوثر اولویت مسائل اجتماعی شهر کرمان را فرهنگی می‌داند و می‌افزاید: تک‌صدایی و تک‌محوری در حوزه‌ی فرهنگی، کارساز نبوده و خردِ جمعی و کارِ گروهی باید اساس فعالیت‌های فرهنگی باشد.
نقش فرهنگ در شهرداری
فرهنگ در نهادی خدماتی چون شهرداری، جایگاهی یافته تا شهر براساس شهروندمحوری اداره شود؛ شهروند آگاه و توانمندی که در اداره‌ی محل زیست خود مسئولیت و مشارکت دارد. حجت الاسلام حسنی با بیان این‌که ادارات دولتی، بانک‌ها، مراکز درمانی و اصناف، حجم وسیعی از خدمات شهر را در اختیار دارند، می‌گوید: اما شهرداری هنوز درگیر جمع‌آوری زباله و پرداخت عوارض خدمات خود است.
وی با اشاره به فرهنگ‌سراها، خانه‌های فرهنگ و سرای محله شهرداری خاطرنشان می‌کند: این بازوهای فرهنگی، باید مسائل فرهنگی و اجتماعی شهر کرمان را دنبال کنند؛ آموزش‌های هنری، به اشتغال شهروند کمک می‌کند، اما به ارتقای فرهنگ او نه.
وی با بیان این‌که ارتقای فرهنگ شهروندی باید جدی‌تر گرفته شود، می‌افزاید: وقتی شهروند از قوانین شهری و وظیفه و حقوق خود آگاه باشد، ناهنجاری و قانون‌گریزی را کنار می‌گذارد.
این کارشناس فرهنگی، فرهنگ شهروندی را احترام به حقوق دیگران بیان و تاکید می‌کند: رعایت فرهنگ شهروندی، باعث ایجاد انسجام اجتماعی می‌شود و شهرداری باید در این زمینه گام بردارد.
هم‌افزایی فرهنگی نهادها
پس دلیل این همه انتقاد از ضعف فرهنگی چیست؟ به اعتقاد حجت‌الاسلام حسنی شهرداری به‌تنهایی نمی‌تواند این مسئولیت خطیر را به انجام رساند.
وی اتحاد و هم‌افزایی فرهنگی را یک ضرورت می‌داند و خاطرنشان می‌کند: شهرداری می‌تواند برای اجرای طرح‌های فرهنگ شهروندی در نهادهای اداری و آموزشی بستری فراهم کند.
مدیر فرهنگ‌سرای کوثر با اشاره به نقش تشکل‌های مدنی در ارتقای فرهنگ شهروندی می‌افزاید: می‌توان با استفاده از ظرفیت‌های نهادهای مدنی و با محوریت محله‌های شهر، اقشار مختلف مردم را تحت آموزش‌های فرهنگی قرار داده و آن‌ها را با خدمات شهرداری همگام و همراه کرد.
فرهنگ‌سازی، اولویت شهرداری
مدیر فرهنگ‌سرای کوثر شهرداری از تشکیل کارگاه‌های آموزشی شهروندی خبر می‌دهد و خاطرنشان می‌کند: این مرکز، از اول تا آخر هفته هر روز کارگاه‌هایی را با یک عنوان شهروندی و با حضور کارشناس مربوط برگزار می‌کند.
وی با بیان این‌که شهرداری این دوره‌های مستمر آموزشی را برای شهروندان کرمانی رایگان برگزار می‌کند، می‌افزاید: آموزش تربیت کودک، رازهای خوشبختی، راه‌های موفقیت، ارتباط موثر و ... از دوره‌های آموزشی فرهنگ شهروندی و مهارت‌های اجتماعی است.
حجت‌الاسلام حسنی هم‌چنین با اشاره به برگزاری عصرانه‌های ادبی و فرهنگی می‌گوید: شاه‌نامه‌خوانی، داستان‌نویسی، عصرانه فیزیک، مهارت‌های زندگی، باشگاه کتابخوانی و پویش شهروندی به زبان انگلیسی نیز با هدف ارتقای فرهنگ شهروندی برگزار می‌شود.
