مردم ناظران بالغی هستند
رضا شمسی - کرونا اگر هزار مصیبت داشت و دارد، منافعی هم داشت و دارد، یکی از آنها پویایی فضای رسانهای کشور است، حالا گیریم از نوع مجازیش؛ که در نهایت یک تجربهی آزادانهی مشترک است و به افزایش آگاهی جمعی منجر خواهد شد.
منظورم از آنچه گفتم، چیست؟ عرض میکنم:
1- از چند ماه قبل سوژهای پیدا شده که به معنی واقعی با مرگ و زندگی مردم سر و کار دارد. هیچ کس نمیتواند از کنار آن بیتفاوت بگذرد. همه دوست دارند دربارهی این موضوع اطلاعات کسب کنند، این کار را میکنند و بلافاصله بعد از کسب اطلاعات دربارهی این موضوع، نسبت به رفتار خود، پیرامونیان خود و عملکرد مسئولانشان حساس میشوند و آن را دنبال و ارزیابی میکنند.
2- همهی مردم به عنوان مخاطب و حتی تولید کنندهی محتوا در رصد کردن سوژهای به نام کرونا مشارکت دارند و هرکس صدای خودش را دارد. در این بین از مطالبی علمی که شیوهی مقابله با کرونا و راههای پیشگیری از آن را نشان میدهد، وجود دارد تا مسئولان و مراجع مختلفی که آمار میدهند، و دیگرانی که تحلیل و نقد میکنند؛ همهنوع طنز و جک و فکاهه برای خواندن هست، اینسو، کادر درمانی در فضای مخوف مرگ، شادمانه با بیماری مقابله میکنند و آنسو، ساسیمانکن هم حضور دارد با ترانهای که توصیه میکند 2تا شات قبل از خواب، و اول اینستا بعد کتاب! و ... همهی این مطالب در فضای مجازی و در دست مردم رد و بدل میشود. نمایندگان علم پزشکی، یعنی پزشکان، پرستاران و دیگر متخصصان و عوامل این حوزهی علمی، گفتمان و صدای خود را دارند و بعضی از داعیهداران غیرعالم برای درمان نیز هم. گروهی توصیه کرده و هنوز هم توصیه میکنند در خانه بمانید و حتی دیدارهای فامیلی را هم تعطیل کنید و گروهی دیگر نیز برای باز نگهداشتن مکانهای جمعی مختلف پافشاری میکنند.
3- و مهمتر از همه اینکه، در حالیکه همهنوع مطلبی تولید میشود، خدا را شکر تا بهحال، افرادی کمتر از انگشتان یک دست حتی مخل این مسیر نبودهاند و حضور ناظر قانونی هم به دلیل برخورد آگاهانه مردم چندان ضرورتی پیدا نکرده است. به عبارتی ناظر خود مردماند که بر این فضای آزاد نظارت کلی دارند. این مردم هم در کل نشان دادهاند که نظارهکنندگان بدی نیستند. آنها خوب فرق بین توصیهی متخصصین و توصیههای غیر علمی را میدانند. خیلی خوب تناقضات آماری را اگر پیدا کنند، درمییابند و آنقدرشان عقل و کفایت باشد که تفاوت بین خادم و غیر خادم را بفهمند.
4- این اتفاق به ما یادآوری میکند که مردم ما برای استفاده از فضای آزاد رسانهای، بلوغ دارند و اگر موضوع مبتلابه خود را در آن فضا پیدا کنند، مخاطبان خوبی هستند، و رسانه، رسانه است چه مجازی چه کاغذی. در اینجا روی سخنم با کسانی است که فقط رسانه را در نوع کاغذیاش به رسمیت میشناسند. باید به آنها یادآور شد که فضای مجازی هم میتواند به مثابهی یک فضای رسانهای پویا و تاثیرگذارعمل کند و آگاهی عمومی را افزایش دهد. صفحهی کاغذ و صفحات وب، وسیلهاند
5- کاش کرونا که گذشت، این فضای آزاد را در هنگامهی شادی و حکومت زندگی هم پاس بداریم. دیگر از کرونا که ترسناکتر نداریم. مردمی که در این شرایط مخوف ثابت کردند، بالغاند و میتوانند در فضای آزاد سره از ناسره بازشناسند، بیگمان در شرایطی که شادی بر زندگی حاکم است، به نحو بهتر و شایستهتری عمل میکنند.
6- و در آخر اینکه به نظر میرسد، این شرایط آزاد رسانهای برای هیچ کسی ضرری ندارد، جز سوداگرانی که از افزایش آگاهی عمومی هراس دارند.