گزارش کرمانشهر از فعالیتهای اِکونو موزه بیبیجان حیاتی در کرمان:
حیات پویای موزۀ بیبی جان
بنای تاریخیای که اکنون با کاربری اِکونو موزه بانو حیاتی فعال است از معدود بناهای تاریخی در شهر کرمان است که شانس آن را داشته تا از مرگ به زندگی بازگردد و البته از معدود بناهایی است که نام یک زن را هم بر خود دارد!
تخلص حیاتیکرمانی مربوط به بانو بیبی جان،شاعر و ادیب کرمانی در قرن 13 هجری قمری است.او متولد شهر بم بوده و خواهر رونق علیشاه. از بانو حیاتی دفتر شعری بالغ بر 10 هزار بیت شعر باقی مانده است.او در دورهای از زندگی خود به همراه همسرش به عراق مهاجرت میکند و سپس مجدد به ایران باز میگردد.مرگ حیاتی را در اوایل قرن 14 هجریقمری ذکر کردهاند و چند سال پیش نیز،شواهدی از سنگ قبر او در محدودهی اطراف قلعه دختر کرمان پیدا شده است.
بنای مدرسهای که به نام حیاتی کرمانی شناخته میشود اما در سال 1267 خورشیدی بهعنوان شعبهای از بانک شاهنشاهی ایران و انگلیس در کرمان ساخته شد و پس از آنکه این بانک به محل کنسولگری انگلیس در کرمان منتقل میشود،ساختمان آن در اختیار اداره وقت فرهنگ و صنایع مستظرفه کرمان گذاشته میشود.پس از آن، در سال 1320 خورشیدی، دبستان دخترانه نمره 3 کرمان را در این مکان دایر میکنند و گفته میشود به احترام بانو بیبی جان حیاتی کرمانی، نام او را بر مدرسه میگذارند. مدرسهای که تا سال 1356 فعال بوده و برخی از دانشآموزان آن نیز هنوز زنده هستند. از آن زمان اما مدرسه تعطیل و بنا متروکه میشود تا اینکه در سال 1393 با دستور استاندار وقت و توسط شهرداری کرمان با هدف تبدیل به موزه مرمت شده و در زمستان 1394 با کاربری اِکونو موزه مشاغل و حرفههای کرمان قدیم و با نام بانو بیبیجان حیاتی حیات تازهی خود را آغاز میکند. این اکونو موزه محلی پر از ویترین نیست تا فرهنگ و تاریخ را توسط اشیای قدیمی به نمایش بگذارد بلکه فرهنگ و هنر سنتی کرمان را بهصورت زنده و پویا به نمایش گذاشته است. در اینباره سجادیان مدیر اکونو موزه توضیحاتی میدهد که در گزارشی جداگانه در همین صفحه میخوانید. همچنین، در جریان بازدید از موزه با دو جوان آشنا شدم که ایدهی ارزشمندی برای گسترش کتابخوانی در این اکونو موزه اجرا میکنند که در همین صفحه معرفی شدهاند. اکونو موزه حیاتی نخستین تجربهی شهرداری کرمان در موزهداری است که در این صفحه خواستیم آن را یادآوری کنیم؛ اگرچه این اکونو موزه تا رسیدن به شاخصهای بینالمللی فاصله دارد ولی مسیری است که شهرداری آغاز کرده است. ناگفتههای زیادی از این حوزه ماند برای آینده.
اسماپورزنگی آبادی