ماجرای ساماندهی «آرامستان هنرمندان» به سال 1378 برمیگردد. در همه این سالها اما، این آرامگاه که جمعی از شاعران و هنرمندان نامدار کرمان در آن آرمیدهاند، آنچنان که باید، به سامان نرسیده است... .
ماجرای ساماندهی «آرامستان هنرمندان» به سال 1378 برمیگردد. در همه این سالها اما، این آرامگاه که جمعی از شاعران و هنرمندان نامدار کرمان در آن آرمیدهاند، آنچنان که باید، به سامان نرسیده است. حالا 20سال بعد، ساخت پارک گردشگری در همان حوالی، فرصتی فراهم آورده است تا شهرداری کرمان، در مسیر ساماندهی آرامستان قرار بگیرد؛ موضوعی که صبح امروز، «سیدمهران عالمزاده» با جمعی از هنرمندان و اصحاب رسانه کرمان در میان گذاشت.
در این نشست که معاونان خدمات شهری و حملونقل و امور زیربنایی شهردار و مشاور شهردار کرمان نیز حضور داشتند، شهردار کرمان گفت: در مدتی که ساماندهی آرامستان هنرمندان در حال پیگیری است، کارهایی انجام شده، اما کار اساسی انجام نگرفته است.
سیدمهران عالمزاده با اشاره به ساخت بوستان گردشگری در محدودۀ آرامستان هنرمندان گفت: با توجه به ساخت بوستان گردشگری در این محدوده، اکنون موقعیت مناسبی برای ساماندهی آرامستان هنرمندان است تا علاوه بر سامانیافتن این آرامستان برای دفن هنرمندان شهیر کرمانی، این منطقه به جاذبۀ گردشگری نیز تبدیل شود.
وی به تفاهمنامۀ منعقدشده با شهرداری شیراز هم اشاره کرد و گفت: براساس این تفاهمنامه، باید یادمانها و المانهایی برای خواجو، حافظ و سعدی طراحی و نصب کنیم که میتوانیم این المانها را در محدودۀ آرامستان هنرمندان نصب کنیم.
شهردار کرمان افزود: برای ساخت بوستان گردشگری و ساماندهی آرامستان هنرمندان، مشاور در حال مطالعه است؛ بنابراین، نیاز است نقطهنظرات هنرمندان را بشنویم تا از نظرات آنها برای ساماندهی بهتر آرامستان، بهره ببریم.
آرامستان هنرمندان؛ جاذبۀ گردشگری در محدودۀ بوستان گردشگری
رضا ناصری، مشاور شهردار و دبیر کارگروه معماری و شهرسازی شهرداری کرمان هم با اشاره به سابقۀ آرامستان هنرمندان و حساسیتهایی که در رابطه با این آرامستان وجود دارد، گفت: هدف از این نشست این است تا دوستان هنرمند تمام حساسیتها و همچنین توقعات و پیشنهادهای خود را مطرح کنند تا موارد را به مشاور طرح اعلام کنیم و کار آغاز شود.
وی افزود: آرامستان هنرمندان، میتواند بهعنوان یک جاذبۀ گردشگری در محدودۀ بوستان گردشگری مطرح شود، اما موضوعاتی که مهم است مدنظر قرار گیرد، این است که چه فعالیتهایی باید انجام شود، چه مسایل تاریخی مهمی باید مدنظر قرار گیرد و چه فضاهای سرپوشیده و روبازی نیاز است؟
ناصری ادامه داد: توقع دیگر از خانۀ هنرمندان این است تلاش کنند با افزایش مشارکت اجتماعی، ازخودبیگانگی مردم کرمان را کاهش دهند تا پس از ساماندهی این آرامستان، نهتنها تبعاتی نداشته باشیم؛ بلکه شاهد اثرات مثبت اجتماعی هم باشیم.
پیگیری ساماندهی آرامستان هنرمندان، از سال 78
محمدعلی فردوسی، روزنامهنگار و ازجمله افرادی که سالها پیگیر ساماندهی آرامستان هنرمندان است نیز، با اشاره به تاریخچۀ پیگیری ساماندهی آرامستان از سال 78 تاکنون گفت: مکاتبات در رابطه با ساماندهی آرامستان هنرمندان، به سال 78 برمیگردد.
وی افزود: در آن سالها شهرداری کرمان تصمیم میگیرد مقبرۀ سیدحسین را پاکسازی کند که این اقدام موجب وارد شدن اشکالاتی به مقبرۀ فواد کرمانی و سایر بزرگانی که در این آرامستان دفن شدهاند، میشد؛ بنابراین، آقای جعفری، مدیرکل وقت ادارهکل فرهنگ و ارشاد اسلامی، طی نامهای به آقای مهاجری، شهردار وقت کرمان، از وی درخواست میکند تا این آرامستان، ساماندهی و به مقبرهالشعرا تبدیل شود.
فردوسی به نشست کمیسیون فرهنگی وقت شورای اسلامی شهر کرمان در 22 مهرماه 79 اشاره کرد و گفت: در این نشست مقرر میشود 70 درصد هزینههای ساماندهی آرامستان هنرمندان ازسوی استانداری تأمین شود؛ ضمن اینکه در نشست همین کمیسیون در 30 مهرماه 79، شهرداری کرمان بهعنوان مجری ساماندهی آرامستان هنرمندان معرفی میشود.
وی افزود: پس از معطل ماندن کار، کمیتهای به ریاست آقای گلابزاده، مدیر وقت کرمانشناسی تشکیل و مقرر شد برای ساماندهی آرامستان هنرمندان، از ظرفیت مشارکت مردم استفاده شود که در ادامه مقرر شد 35 درصد هزینهها توسط این کمیته و با مشارکت شهروندان تأمین شود.
فردوسی ادامه داد: در دورهای که آقای زاهدی رییس شورای اسلامی شهر کرمان بود، به نام آرامستان هنرمندان اعتراض کرد و خواستار تبدیل این آرامستان به آرامستان مفاخر و مشاهیر شد.
وی بیان کرد: در جلسات بعدی، کمیتهای متشکل از نمایندگان ادارهکل فرهنگ و ارشاد اسلامی، شورای اسلامی شهر کرمان، مرکز کرمانشناسی، دانشگاههای شهید باهنر و آزاد اسلامی کرمان و تربیتبدنی استان تشکیل شد تا مفاخر و مشاهیر را شناسایی کنند.
فردوسی افزود: در ادامه، این سوال پیش آمد که چه کسی باید در این مکان دفن شود؟ چراکه مفاخر و مشاهیر در ادبیات و فرهنگ ایران، معنای خاص دارد که در این زمینه مقرر شد ادارهکل فرهنگ و ارشاد اسلامی که آقای ملانوری مدیرکل وقت این ادارهکل بود، در این رابطه دستورالعملی تهیه کند.
وی به پیگیری این موضوع ازسوی هنرمندان از سالهای گذشته تاکنون اشاره کرد و گفت: در این مدت 150 میلیون تومان توسط آقای دهمرده، استاندار وقت و 200 میلیون تومان هم توسط شهرداری (درمجموع 350 میلیون تومان) برای کفسازی و ساخت پلکان در این آرامستان هزینه شده و دیگر هیچ اقدامی برای ساماندهی آرامستان هنرمندان انجام نگرفته است.
مهدی محبی کرمانی، نویسنده و روزنامهنگار و رییس شورای عالی خانه هنرمندان استان نیز با اشاره به پروندۀ آرامستان هنرمندان گفت: این پرونده بوی شرمندگی میدهد؛ چراکه پس از 20 سال هنوز به سامان نرسیده است.
وی در رابطه با مشارکت شهروندان نیز گفت: مشارکت مردم وقتی اتفاق میافتد که ببینند در این محل اتفاقی رخ داده است.
هویت و تاریخ آرامستان هنرمندان، احیا و حفظ شود
مهدی صمدانی، شاعر و رییس انجمن شعر استان کرمان هم در این نشست با اشاره به تاریخی بودن آرامستان هنرمندان و وجود مقبرۀ شخصیتهای بزرگ ادبی ازجمله فواد کرمانی در این آرامستان گفت: این آرامستان در واقع تاریخ کرمان محسوب میشود که در حال نابودی است.
وی افزود: برخی از سنگهای قبور در این آرامستان، تاریخ و هویت کرمان محسوب میشوند که بسیاری از آنها شکستهاند و برخی هم ناپدید شدهاند.
صمدانی خطاب به شهردار کرمان و مشاور طرح تأکید کرد: تلاش کنید هویت و تاریخ آرامستان هنرمندان، احیا و حفظ شود.
عبدالرضا قراری، هنرمند تئاتر و مدیرعامل خانه هنرمندان استان نیز در این نشست با بیان اینکه محدودۀ مقبرۀ سیدحسین، در دهۀ 40 تفرجگاه کرمانیها بوده است، گفت: این محدوده ویژگی تاریخی دارد که در ساماندهی آن باید مورد توجه قرار گیرد و هویت تاریخی آن احیا شود.
وی افزود: همچنین پیوند محیط آرامستان با فضای سبز و جنگل و کوهستان، باید مورد توجه مشاور قرار گیرد.
قراری ساخت پارکینگ را نیز ضروری دانست و گفت: با توجه به استقرار حدود 500 خودرو در محدودۀ آرمستان هنرمندان در هنگام تدفین، فضای خالی موجود، کفاف پارکینگ را نمیدهد.
سورج یاسایی، هنرمند موسیقی و مدیرعامل انجمن موسیقی استان نیز خواستار مشخص شدن زمان بهرهبرداری از این پروژه شد که شهردار کرمان در پاسخ به او گفت: پیمانکار پروژه انتخاب شده و اکنون، منتظر طرح مشاور هستیم.
عالمزاده افزود: ساخت پارک گردشگری و ساماندهی آرامستان هنرمندان، باید در سالجاری به بهرهبرداری برسد.
یاسایی در ادامه، در خصوص افزایش مشارکت مردم در ساخت و ساماندهی آرامستان هنرمندان گفت: مشارکت، زاییدۀ اعتماد و آرامش است.
وی در رابطه با سرعتبخشیدن به ساماندهی آرامستان هنرمندان نیز گفت: باید یک تصمیم مدیریتی ازسوی شهردار کرمان اخذ و کار شروع شود.
یاسایی همچنین خواستار طراحی آمفیتئاتر روباز در این محدوده شد.
شهردار کرمان نیز در این خصوص گفت: ساخت یک فضای حداقلی آمفیتئاتر روباز در این محدوده در دستور کار قرار دارد؛ ضمن اینکه باید یک گالری هم ساخته شود تا آثار هنرمندان فوتشدۀ حوزۀ تجسمی، در این گالری به نمایش گذاشته شود.
محمد لطیفکار، روزنامهنگار نیز در این رابطه گفت: بهجای گالری، باید یک کتابخانه و مرکز اسناد داشته باشیم تا آثار و دستنوشتههای افرادی که فوت میکنند، در این محل جمعآوری شود؛ ضمن اینکه میتوان در همین مرکز، فضایی برای نمایش آثار هنرمندان حوزههای مختلف تجسمی نیز در نظر گرفت.
لازم به ذکر است؛ در پایان این نشست با توجه به اینکه اعضای خانۀ هنرمندان و سایر افراد حاضر در جلسه با کلیت کار موافق بودند، مقرر شد کار مطالعات و اجرای پارک گردشگری و ساماندهی آرامستان هنرمندان، در قالب پارک گردشگری شروع شود.
همچنین مقرر شد هنرمندان در راستای مسئولیت اجتماعی خود، مواردی را که در خصوص اجرای این پروژه به مسایل اجتماعی پیوند میخورد، پیگیری کنند و در رابطه با طراحی آرامستان هم در صورتی که نیاز بود، به مشاور طرح کمک کنند.
محمدرضا احمدی